Τα σημαντικά οφέλη της Μεσσηνιακής Διατροφής μπορούν να αποδοθούν στα παραδοσιακά μεσσηνιακά τρόφιμα, τα οποία αποτελούν την βάση της. Τα μεσσηνιακά τρόφιμα αποτελούν ένα σύνολο γνώσεων και σοφίας των παλαιοτέρων γενεών, οι οποίες παρά το γεγονός ότι η διαβίωση τους υπήρξε εξαιρετικά δύσκολη, κατόρθωσαν να αξιοποιήσουν τα τοπικά διαθέσιμα προϊόντα έτσι ώστε να επιτευχθεί η παραγωγή εύγευστων μεσσηνιακών εδεσμάτων και συνταγών με βάση τις επιταγές της υγιεινής διατροφής. Παραδοσιακά προεξέχουσα θέση κατέχει το μεσσηνιακό ελαιόλαδο και η επιτραπέζια ελιά Καλαμάτας.

Παράλληλα, η παραδοσιακή μεσσηνιακή κουζίνα είναι πλούσια σε χόρτα, λαχανικά, φρούτα, όσπρια, κρέατα και ψάρια. Απλή και λιτή η μεσσηνιακή κουζίνα στηριζόταν σε αγνά υλικά, τα οποία πλουσιοπάροχα τα προσέφερε η φύση. Οι νοικοκυρές μαγείρευαν συγκεκριμένα είδη και συνταγές ανάλογα με την εποχή. Το καλοκαίρι μάζευαν φασόλια άσπρα και μαυρομάτικα και τα αποθήκευαν για το χειμώνα. Επίσης, έφτιαχναν τραχανά και χυλοπίτες για όλο το χρόνο. Στο τέλος της άνοιξης έφτιαχναν τα κολοκυθομαγειρέματα (φασόλια, κολοκύθια, πατάτες) ενώ κατά τη σαρακοστή μάζευαν σαλιγκάρια.

Ο κόσμος κατανάλωνε πολλά άγρια χορταρικά (τζοχά, πικραλήθρες, καυκαλήθρες, παπαρούνες, ραδίκια του βουνού, λαψάνες, σκολιόμπρια), τα οποία μαγείρευαν βραστά και τσιγαριστά με κρεμμύδι και πάστα (ντομάτα). Από το σπίτι δεν έλειπε ποτέ το χοιρινό παστό, το οποίο αποτελούσε κέρασμα σε επισκέπτη, μαζί με αβγά τηγανιτά, τα οποία ήταν άφθονα σε κάθε σπίτι, όπου εκτρέφονταν κοτόπουλα. Συνηθισμένο φαγητό ήταν τα χειροποίητα μακαρόνια, τα οποία έτρωγαν με μυζήθρα και καυτό λάδι. Ως μυρωδικά πρόσθεταν στις συνταγές σκόρδο και κρεμμύδι και ρίγανη στη σαλάτα. Τα παραδοσιακά γλυκά πάντα βρίσκονταν στο σπίτι (δίπλες, κουραμπιέδες, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδα σύκο κ.α.). Η ώρα του φαγητού ήταν ιερή στιγμή για την οικογένεια, η οποία συγκεντρωνόταν γύρω από τον σοφρά (τραπέζι της κουζίνας). Ο πατέρας, ως ο αρχηγός της οικογενείας, καθόταν σε υψηλότερο κάθισμα κι έδινε την εντολή για προσευχή.