ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΥΚΙΑΣ
Η συκιά είναι ανθεκτικό φυτό και αντέχει πολύ το ψύχος σε σχέση με τη ελιά. Υπάρχει σε ορεινές περιοχές, σε υψόμετρο 650 μ. Η ποιότητα των σύκων είναι καλύτερη σε εδάφη αργιλικά, αργιλό-αμμώδη και μικρής περιεκτικότητας σε ασβέστιο από ότι σε πολύ υγρά ή μη αποστραγγισμένα εδάφη. Τα καλύτερης ποιότητας σύκα, όμως σε μικρές ποσότητες, είναι εκείνα που αναπτύσσονται σε λόφους. Περιοχές με παραγωγή ανωτερης ποιότητας σύκων είναι η Λευκοχώρα, το Μάνεση και ο Πολύλοφος.
Η καλλιέργεια της συκιάς περιλαμβάνει τη διαδικασία του πολλαπλασιασμού με μοσχεύματα, με παραφυάδες ή με εμβολιασμό και τη διαδικασία της επικονίασης (ερινεασμός / αγριοσύκιασμα / βάτεμα) προκειμένου να διατηρηθούν τα ήμερα σύκα στο δέντρο από τα τέλη Μαΐου μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Στην επικονίαση, οι αγρότες κόβουν 4-5 αγριόσυκα, τα περνούν μέσα σε χλωρά βούρλα, φτιάχνοντας μια αρμαθιά και τα κρεμούν στις ήμερες συκιές. Οι αναρτήσεις πάνω στις ήμερες συκιές γίνονται ανά 8 ημέρες και επαναλαμβάνονται τρεις φορές.
Οι εργασίες πριν τη συκοπαραγωγή ξεκινούν το Σεπτέμβρη, οπότε καθαρίζονται οι συκιές και ρίχνεται φουσκί στα δέντρα. Τον Οκτώβρη, γίνεται το όργωμα με αλέτρι και σβάρνα και το τρίψιμο της ψώρας από τα κλαδιά, για να μη γεμίσει το δέντρο και οι καρποί.
Η συγκομιδή των σύκων διαρκεί από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου γιατί τα σύκα δεν ωριμάζουν όλα μαζί αλλά λίγα-λίγα. Οι αγρότες έχουν ετοιμάσει τα σύνεργα της συγκομιδής, όπως τα καλαμωτά, τα πούργια, τις βελόνες μπουρλιάσματος και τις τέμπλες. Κάθε εβδομάδα τινάζουν με μια τέμπλα τις συκιές και ρίχνουν τα ώριμα σύκα. Το τίναγμα ή ρίξιμο γίνεται από τους άνδρες ενώ το μάζεμα των σύκων από τις γυναίκες και τα παιδιά, οι οποίοι τα βάζουν μέσα σε κοφίνια και στη συνέχεια στα πούργια για να τα μεταφέρουν στο αλώνι. Εκεί πραγματοποιείται η αποξήρανση στην απλώστρα / λιάστρα πάνω σε καλαμωτά ή σε ψάθες. Τα σύκα τοποθετούνται το ένα δίπλα στο άλλο και μετά από 3-4 μέρες τα γυρίζουν από την άλλη πλευρά για να λιαστούν. Μετά από δέκα περίπου μέρες ξεκινά η διαλογή, ανάλογα με την ποιότητά και το μέγεθός με βάση τρεις κατηγορίες (πρώτη, δεύτερη και τρίτη διαλογή). Οι δύο πρώτες κατηγορίες μπορούν να προωθηθούν προς τους εμπόρους ή τα αποστειρωτήρια. Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν τα απόσυκα, τα οποία προορίζονται για το τάϊσμα των ζώων. Σε περιοχές της μεσσηνιακής Μάνης, οι κάτοικοι ξεδιαλέγουν το βράδυ τα σύκα για να ξεκινήσουν το μπούρλιασμα. Πρόκειται για το πέρασμα των σύκων σε μια μακριά βελόνα, που στηρίζεται σε μια τάβλα/ σανίδα για να φτιαχτούν οι τσαπέλες, οι οποίες περιέχουν συγκεκριμένο αριθμό σύκων ανάλογα με την παραγγελία του εμπόρου (10, 12, 15, 20 ή 40). Πέραν της τοπικής επεξεργασίας, υπήρχαν μεγάλες αποθήκες και αποστειρωτήρια, όπου πραγματοποιούνταν αυτές οι εργασίες της κατασκευής τσαπέλας, της συσκευασίας και της προώθησης του προϊόντος. Αυτό γινόταν στη ΣΥΚΙΚΗ, την Οργάνωση Παραγωγών Ξηρών Σύκων της Πελοποννήσου με έδρα τη Σπερχογεία του Δήμου Καλαμάτας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Αϊβαλιωτάκης Ν. Ε., 1942, Ο κάμπος της Μεσσηνίας και αι ορειναί λεκάναι, Αθήναι.
  • Βερράρου Σ. Α., 2001, ‘Εμπόριο και βιομηχανία. Πτυχές ανάπτυξης κατά τον 19ο και έως τις αρχές του 20ου αι.’, εφημερίδα «Καθημερινή», Επτά Ημέρες-Πόλεις Λιμάνια της Πελοποννήσου (18/11/01), σελ. 53-64
  • Βορβίλας Ι. Μ., 2008, ‘Το χρονικό της συκοπαραγωγής στη Μεσσηνία’, εφημερίδα Μεσσηνιακός Λόγος, 17 Ιουλίου 2008, σελ. 10-11
  • Ζαχαρόπουλος Ι. Μ., 1940, ‘Η συκιά και η φραγκοσυκιά. Ήτοι: πολλαπλασιασμός, ποικιλίες, καλλιέργεια και καταπολέμησις των ασθενειών αυτών’, Αθήναι: Ελληνική Γεωργική Εταιρεία.
  • Κουτσούρας Κ. Σ., 2002, ‘Η καλλιέργεια της συκιάς’, περιοδικό ‘Το χωριό μας. Κωνσταντίνοι Μεσσηνίας’, αρ. φυλ. 30, Δεκ. 2002, σελ. 2-21
  • Κρίμπα Β., 1916, Η φθορά της συκής εν Μεσσηνία, εν Αθήναις.
  • Κανάσης Ν., 1930, Η μεσσηνιακή συκή, Αθήναι: εκδόσεις Τσερώνη, σελ. 6-15
  • Μηλίτση-Νίκα Α., 2004, Η Μέση Εκπαίδευση στη Μεσσηνία (1833-1910). Όψεις της μεσσηνιακής κοινωνίας μέσα από την εκπαίδευση, αρ. 5, Καλαμάτα: Γ.Α.Κ. – Αρχεία Ν. Μεσσηνίας.
  • Μηλίτση-Νίκα Α. - Θεοφιλοπούλου-Στεφανούρη Χ., 2006, ‘Η Ντουάνα’ 1830-1930 της Καλαμάτας, αρ. 6, Καλαμάτα: Γ.Α.Κ. – Αρχεία Ν. Μεσσηνίας
  • Μπελίτσος Θ., 1996, ‘Τα Μαντινέϊκα συκόσπιτα’, Ιθώμη, τ. 39-40 (1996), σελ. 131-140
  • Νικολάου Γ., 2007, ‘Η Μεσσηνία στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και του αγώνα της ανεξαρτησίας’, στο: Τράιου Ε. (επιμ.), Μεσσηνία, τόπος, χρόνος, άνθρωποι, Εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα, τόμ. Α΄, σελ. 191-219
  • Σακελλαρόπουλος Θ., 2007, ‘Οικονομία και κοινωνία στη Μεσσηνία κατά τον 19ο και 20ό αιώνα’, στο: Τράιου Ε. (επιμ.), Μεσσηνία, τόπος, χρόνος, άνθρωποι, Εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα, τόμ. Α΄, σελ. 299-313
  • Συκική: http://www.sykiki.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=19&Itemid=38&lang=el, τελευταία προσπέλαση 1/2/2014.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Γενικά
Συνταγή
Browse
(Προαιρετικό)