Εκτέλεση καγιανά:
Σε ένα μεγάλο τηγάνι ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και ρίχνουμε τη τομάτα τριμμένη στο χοντρό μέρος του τρίφτη.
Όταν αρχίσει να αφυδατώνεται, προσθέτουμε τα αυγά χτυπημένα και τα ανακατεύουμε συνεχώς. Προσθέτουμε τη φέτα τριμμένη και το χοιρινό διαλυμένο και ανακατεύουμε μέχρι να ψηθεί το αυγό. Στο τέλος του ψησίματος ο καγιανάς δεν πρέπει να είναι στεγνός.
Τραβάμε από τη φωτιά, προσθέτουμε αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι και ρίγανη.


Εκτέλεση για πέτουλες:
Κάνουμε ένα αραιό χυλό με το αλεύρι, το νερό και το αλάτι και αφήνουμε για 1 ώρα στο ψυγείο να ξεκουραστεί.
Λαδώνουμε ένα τηγάνι και ρίχνουμε 1 ποτήρι του ελληνικού καφέ χυλό (όπως με τις κρέπες). Ψήνουμε και από τις 2 πλευρές και διατηρούμε σε ζεστό μέρος.
Όταν τελειώσουμε με όλες τις πέτουλες, ρίχνουμε σε κάθε μια τριμμένη μυζήθρα και ζεματίζουμε με βούτυρο. Τις αραδιάζουμε σε πιάτο.

Στήσιμο πιάτου:
Σε κάθε πέτουλα βάζουμε 4 κουταλιές καγιανά και τυλίγουμε σε ρολά. Δένουμε με ένα κλωναράκι σέλινο και σερβίρουμε 3 πέτουλες με καγιανά σε κάθε μερίδα.


Διατροφική αξία:
Πίτα πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, διάφορες βιταμίνες όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ιχνοστοιχεία όπως το μαγγάνιο. Η προσθήκη παστού χοιρινού αυξάνει το περιεχόμενο της συγκεκριμένης πίτας σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, των αυγών σε χοστερόλη και της φέτας σε ασβέστιο και κορεσμένο λίπος επίσης.


Ιστορικό:
Ψάχνοντας σε ιστορικά στοιχεία από τον Ηρόδοτο, οι πέτουλες αναφέρονται να παρασκευάζονται σε γεύματα σε ένα σκεύος που έμοιαζε σε αξίνα, τρόπος παρασκευής που διατηρείται ως τις μέρες μας, αφού τοποθετούν μια αξίνα χωρίς το στειλιάρι επάνω στη φωτιά και εκεί απλώνουν το χυλό. Ο καγιανάς υπάρχει και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας με διαφορετική ονομασία (στραπατσάδα, ομελέτα αλά γκρέκ κλπ), όμως σε αυτή τη μορφή υπάρχει μόνο στη Μεσσηνία.

Πηγή: Παναγιώτης Πανταζόπουλος