ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΡΥΖΙΟΥ
Η καλλιέργεια του ρυζιού ξεκίνησε πριν από περίπου 5.000 χρόνια στην Κίνα και λίγο αργότερα στην Ινδία. Αναφορές στα κείμενα του Θεόφραστου και του Στράβωνα μας γνωστοποιούν ότι το ρύζι ήταν γνωστό στην αρχαία Ελλάδα.
Στη Μεσσηνία η καλλιέργεια της ορύζης ή του ρυζιού εισήχθη το 1919 με πρωτοβουλία της Γεωργικής Υπηρεσίας Μεσσηνίας στην περιοχή της Μεσσήνης (Νησιού). Στη συνέχεια, εξαπλώθηκε και σε άλλες περιοχές όπως στη Μικρομάνη και στη Σπερχογεία. Στην αρχή η παραγωγή ήταν ικανοποιητική αλλά από το 1935 χαρακτηρίστηκε ασύμφορη και σταμάτησε, όπως κι άλλες καλλιέργειες (καπνός και μπαμπάκι). Από τη δεκαετία του 1980 γίνονται προσπάθειες συνέχισης της παραγωγής ρυζιού στο μεσσηνιακό κάμπο, κυρίως στην περιοχή του βάλτου της

Σπερχογείας. Για την σπορά του ρυζιού επιλέγονται εδάφη επίπεδα, κοντά σε τρεχούμενα ύδατα γιατί το ρύζι χρειάζεται πολύ νερό για να αναπτυχθεί. Η πρώτη εργασία πριν από τη σπορά είναι το όργωμα των χωραφιών στα μέσα Μαρτίου με άροτρο ή με αξίνες. Στη συνέχεια χωρίζεται ο αγρός σε τεμάχια και δημιουργούνται τα καρύκια / τηγάνια, τα οποία είναι είτε τετράγωνα 7μ. επί 7μ. είτε ορθογώνια 13μ. επί 8μ., και διαθέτουν τοιχώματα ικανά να συγκρατούν στο εσωτερικό τους νερό. Οι δρόμοι ύψους 0,40μ. και πάχους τους 0,30μ λειτουργούν εντός των ορυζώνων. Η δημιουργία τέτοιων τοιχωμάτων είναι αναγκαία διότι σε ένα μεγάλο καρύκι ο άνεμος δημιουργεί μεγάλο κυματισμό, που μπορεί να ξεριζώσει το ρύζι. Μετά τη διαίρεση των χωραφιών, τα καρύκια γεμίζουν με νερό ώστε να λιώσουν εύκολα οι σβόλοι του χώματος με το σβάρνισμα. Πριν από τη σπορά το Μάιο, ο σπόρος του ρυζιού μουλιάζει μέσα σε νερό ώστε να βαρύνει και να βουλιάξει γρήγορα στο χώμα χωρίς να παρασυρθεί από το νερό. Παλιότερα, η σπορά γινόταν στα πεταχτά ενώ σήμερα με τη χρήση ειδικής χοάνης πάνω σε ειδικά διαμορφωμένο τρακτέρ. Στη συνέχεια ακολουθεί το βοτάνισμα, δηλαδή το ξερίζωμα επικίνδυνων ζιζανίων που φυτρώνουν δίπλα στο ρύζι, όπως η μουχρίτσα. Από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβρη γυναίκες και άντρες από πολλές περιοχές του Νομού εργάζονταν στους ορυζώνες της Μεσσηνίας για το βοτάνισμα. Από το τέλος Σεπτέμβρη έως τα τέλη Οκτώβρη πραγματοποιείται ο θερισμός του ρυζιού. Το μάζεμα γινόταν με δρεπάνι και αργότερα με αλωνιστικές μηχανές ρυζιού. Μετά το θερισμό, το ρύζι απλώνεται σε αλώνια, ταράτσες σπιτιών ή δρόμους για 4-5 μέρες ώστε να στεγνώσει. Κατόπιν, γίνεται ο αλωνισμός με μηχανές ώστε να γίνει ο διαχωρισμός του καρπού από το υπόλοιπο φυτό και μεταφέρεται στα ξηραντήρια και στους αποφλοιωτές. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με το σάκιασμα και την προώθηση που προϊόντος προς πώληση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Αϊβαλιωτάκης Ν. Ε., 1942, Ο κάμπος της Μεσσηνίας και αι ορειναί λεκάναι, Αθήναι, σελ. 142-147
  • Βαλαβάνης Δ., 2008, ‘Σίμος Κωνσταντακόπουλος. Ο τελευταίος ρυζάς του Νησιού’, στο Πάμισος 76 (49), Ιαν. – Φεβ. 2008, σελ.7
  • Δουβογιάννης Μ., 2010, ‘Ορυζοκαλλιέργεια και Μιλτιάδης Δουβογιάννης είναι μια μεγάλη ιστορία’, στο Μεσσηνιακός Λόγος, 1015, 20 Μαΐου 2010, σελ. 17
  • Δουλαβέρας Α. Ν., 2012, ‘Όψεις του λαϊκού βίου στη Μεσσηνία κατά τον 19ο και 20ο αιώνα’, Μεσσηνία: Συμβολές στην Ιστορία και στον Πολιτισμό της, επιστημ. επιμέλεια: Α. Ν. Δουλαβέρας – Ι. Κ. Σπηλιοπούλου, Αθήνα: εκδόσεις Παπαζήση, σελ. 538-539
  • Παναγοπούλου Φ., 2001, ‘Μια παραδοσιακή καλλιέργεια που χάνεται. Αναζητώντας τις γραμμές των …ορυζώνων’, στην Σημαία, 31 Μαΐου 2001, σελ. 8
  • Ασδραχάς Σ. Ι., 2003, Ελληνική οικονομική ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄ αιώνας, Τόμος πρώτος, Αθήνα: Πολιτιστικό ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Γενικά
Συνταγή
Browse
(Προαιρετικό)