Το παξιμάδι, ως απλό αρτοσκεύασμα, δημιουργήθηκε από τον Πάξαμο την ύστερη ελληνιστική εποχή (2ος αι. π.Χ.). Παρασκευάζεται με το ζύμωμα ψωμιού από σιτάρι ή κριθάρι με προζύμι και ψήνεται σε φραντζόλες χαραγμένες σε χοντρά κομμάτια. Οι φραντζόλες χωρίζονται στα κομμάτια που είναι χαραγμένες και επανατοποθετούνται στο φούρνο για λίγο μέχρι να ξεραθούν. Το παξιμάδι φυλάσσεται για πολύ καιρό και καταναλώνεται εφόσον τοποθετηθεί για λίγο σε νερό, ανοίγεται στη μέση, περιχύνεται με λάδι και καλύπτεται με τριμμένη φρέσκια ντομάτα, τρίμματα τυριού, ελιές, ρίγανη και κρεμμύδι. Στα Φιλιατρά εντοπίζεται με την ονομασία Τοματέλι ενώ στη Μάνη τα ονόμαζαν Χαλία, και κάλυπτε τις ανάγκες τους όταν το ψωμί είχε έλλειψη. Ιστορική πηγή συμπεριλαμβάνει το παξιμάδι στα εφόδια των πολεμιστών του